Cho đến nay, đậu mùa khỉ vẫn đang là tâm điểm chú ý của cộng đồng khi số ca nhiễm bệnh đang có xu hướng gia tăng và diễn biến phức tạp ở nhiều quốc gia trong đó có Việt Nam. Theo các chuyên gia y tế, đây là căn bệnh khá nguy hiểm và dễ gây nhiều biến chứng nếu không có biện pháp phòng tránh kịp thời. Vậy bệnh đậu mùa khỉ là bệnh gì, triệu chứng bệnh ra sao và làm cách nào để phòng ngừa? Những băn khoăn này sẽ có lời giải qua nội dung chia sẻ sau đây.

1. 1.Đậu mùa khỉ là bệnh gì?

Đậu mùa khỉ là bệnh truyền nhiễm cấp tính hiếm gặp, do virus thuộc họ Poxviridae có nguồn gốc từ Châu phi, virus cùng họ với virus đậu mùa phổ biến gây ra, nên các triệu chứng của hai bệnh này có nhiều nét tương đồng.

Bệnh có khả năng lây truyền nhanh chóng từ động vật sang người và từ người sang người. Khi mắc bệnh đậu mùa khỉ người bệnh thường đi kèm các triệu chứng như phát ban, sốt, đau đầu…

Hầu hết những người nhiễm bệnh đều hồi phục sau vài tuần, tỷ lệ tử vong không cao (tỉ lệ 1% đối với chủng Tây Phi và tỉ lệ 10% đối với chủng Congo). Tuy vậy, bệnh vẫn có nguy cơ diễn tiến nặng, khả năng tử vong cao khi người mắc bệnh có tiếp xúc lâu dài với virus, trẻ em, người có hệ miễn dịch kém,….

2. 2.Bệnh đậu mùa khỉ lây truyền qua đường nào?

Bệnh đậu mùa khỉ có thể lây truyền từ động vật sang người thông qua tiếp xúc gần với dịch cơ thể (nước bọt hoặc giọt bắn đường hô hấp hoặc tiếp xúc với dịch tiết từ vết thương trên da) hay thông qua việc tiêu thụ các sản phẩm thịt chưa chín kỹ hoặc chưa rõ nguồn gốc, xuất xứ từ các động vật bị nhiễm bệnh.

Sự lây truyền bệnh đậu mùa khỉ từ người sang người có thể lây trực tiếp khi tiếp xúc với máu, chất lỏng trong cơ thể, giọt bắn đường hô hấp, vết thương trên da hoặc niêm mạc của người bệnh khi tiếp xúc trong thời gian dài.

Hơn nữa,việc tiếp xúc gián tiếp với các vật dụng của người bệnh (chăn ga gối nệm, khăn mặt, quần áo,…) cũng có thể khiến một người bị nhiễm bệnh đậu mùa khỉ. Vì thế, nếu sống chung với người đang mắc bệnh đậu mùa khỉ thì khả năng nhiễm bệnh thường khá cao.

Căn bệnh này cũng được xem xét có thể lây từ mẹ sang thai nhi và dẫn đến bệnh đậu mùa khỉ bẩm sinh. Trẻ sơ sinh tiếp xúc gần với mẹ trong quá trình sinh nở và sau khi sinh cũng có nguy cơ nhiễm bệnh cao nếu mẹ đang mắc bệnh.

3. 3.Triệu chứng khi mắc bệnh

Sau nhiễm virus đậu mùa khỉ là thời gian ủ bệnh từ 6-13 ngày, nhưng có thể là 5-21 ngày thì bắt đầu xuất hiện các triệu chứng. Trong giai đoạn này, người nhiễm không có triệu chứng và không có khả năng lây nhiễm.

• Giai đoạn khởi phát: virus xâm nhập kéo dài 5 ngày với các tình trạng sốt cao (trên 38,5°C), nhức đầu dữ dội, sưng hạch bạch huyết, đau lưng, đau cơ và suy nhược cơ thể. Điểm khác biệt của bệnh đậu mùa khỉ so với các bệnh khác là nổi hạch trong khi các triệu chứng còn lại tương tự bệnh thủy đậu, bệnh sởi hoặc đậu mùa thông thường. Virus có thể lây sang người khác từ giai đoạn này.
• Giai đoạn toàn phát là đặc trưng bởi sự xuất hiện của việc phát ban trên da, biểu hiện trong 1 đến 3 ngày kể từ khi bệnh nhân bị sốt với các biểu hiện sau:

phát ban tập trung nhiều ở mặt (95% bệnh nhân mắc bệnh đậu mùa khỉ đều phát ban trên mặt), miệng, mắt, cơ quan sinh dục và tứ chi hơn là ở thân và tiến triển tuần tự, rát da (chưa nổi mẩn) đến sẩn ngứa nhô cao, sau đó là mụn nước và mụn mủ (tổn thương chứa dịch vàng).

Các thể lâm sàng của đậu mùa khỉ

Theo các tài liệu, các thể lâm sàng thường gặp của bệnh này bao gồm:

• Thể không triệu chứng: Người nhiễm virus đậu mùa khỉ không có bất kể triệu chứng lâm sàng nào.
• Thể nhẹ: Các triệu chứng thường hết sau 2 đến 4 tuần mà không cần bất kỳ biện pháp điều trị đặc hiệu nào.
• Thể nặng: Thường gặp trên nhóm đối tượng nguy cơ cao (phụ nữ mang thai, người cao tuổi, trẻ em, người mắc bệnh lý nền, suy giảm miễn dịch…), có thể dẫn tới tử vong, thường từ tuần thứ 2 của bệnh.
• Nhiễm khuẩn da: Người bệnh có sốt kéo dài, dịch nốt phỏng đục hoặc nốt phỏng bị vỡ chảy dịch đục.
• Viêm phổi: Người bệnh có các triệu chứng như ho, tức ngực, khó thở.
• Viêm não: Ý thức suy giảm, co giật, lú lẫn, hôn mê.
• Nhiễm khuẩn huyết: Sốt kéo dài, tổn thương các cơ quan nội tạng.

 

4. 4.Phương pháp điều trị khi mắc bệnh đậu mùa khỉ

Tính đến thời điểm hiện tại, chưa có phương pháp hay thuốc đặc trị cho bệnh đậu mùa khỉ. Tuy nhiên, người bệnh không nên quá lo lắng bởi bệnh có thể thuyên giảm và tự khỏi mà không cần điều trị.

Trong trường hợp bệnh tiến triển nặng, người bệnh có thể được dùng một số loại thuốc được cho là có tiềm năng điều trị đậu mùa khỉ có thể kể đến như: Thuốc kháng vi rút cidofovir, thuốc kháng vi rút mới tecovirimat, thuốc nghiên cứu brincidofovir (CMX001) – là các loại thuốc có hoạt tính chống lại virus đậu mùa trên khỉ và virus orthopoxvirus.

Ngoài ra, người bệnh có thể tiêm tĩnh mạch globulin miễn dịch vaccinia (VIG) chứa kháng thể lấy từ máu người đã từng tiêm phòng bệnh đậu mùa.

Trong trường hợp, bệnh nhân được phép chữa trị đậu mùa khỉ tại nhà theo phác đồ điều trị của bác sĩ, cần tuân thủ nghiêm ngặt những điều cần lưu ý sau:

• Sử dụng kem chống ngứa calamine hoặc hydrocortisone để giảm ngứa
• Giữ vết thương sạch tránh nhiễm trùng và sử dụng kem dưỡng da nhẹ để giữ ẩm
• Dinh dưỡng: hãy uống đủ 2 lít nước và ăn thực phẩm dễ tiêu hóa như: cháo, súp, rau củ, và trái cây để bảo vệ sức khỏe
• Cách ly người bệnh để ngăn chặn lây lan virus cho người khác
• Nghỉ ngơi đầy đủ là chìa khóa quan trọng để cơ thể có thời gian hồi phục.

Cách điều trị bệnh đậu mùa khỉ tùy thuộc vào tình trạng bệnh và thể trạng của từng bệnh nhân. Vì vậy, khi phát hiện triệu chứng nghi ngờ đậu mùa khỉ, người dân nên báo ngay cho các đơn vị y tế để được chẩn đoán và điều trị đúng phác đồ, tránh nguy cơ lây lan và bùng phát thành đại dịch.

5. 5.Biện pháp phòng bệnh tại nhà

Sau một thời gian dài không phát hiện ca bệnh, từ tháng 9/2023 đến nay, cả nước tiếp tục ghi nhận nhiều trường hợp mắc bệnh đậu mùa khỉ có dấu hiệu trở lại. Vì thế, người dân cần thận trọng và chủ động trong việc phòng ngừa bệnh. Một số biện pháp có thể áp dụng để hạn chế nguy cơ nhiễm bệnh bao gồm:

– Tránh tiếp xúc với động vật có nguy cơ nhiễm virus gây bệnh đậu mùa khỉ (động vật bị bệnh, động vật chết ở những khu vực xảy ra bệnh đậu mùa khỉ, động vật nghi ngờ nhiễm bệnh,…).

– Khử trùng toàn bộ vật dụng và không gian sống của người mắc bệnh đậu mùa khỉ.

– Thực hiện ăn chín, uống sôi. Chỉ ăn các loài động vật rõ nguồn gốc xuất xứ, đã qua kiểm định.

– Tránh tiếp xúc với người có nguy cơ mắc bệnh. Không chạm vào các vật dụng của người có nguy cơ nhiễm bệnh.

– Cách ly người có triệu chứng bệnh hoặc có nguy cơ nhiễm bệnh.

– Thường xuyên rửa tay bằng xà phòng và nước hoặc sử dụng dung dịch vệ sinh tay có chứa cồn, đặc biệt là khi vừa tiếp xúc với người khác.

– Tiêm vaccine phòng bệnh đậu mùa. Chưa có vaccine ngừa bệnh đậu mùa khỉ nhưng việc tiêm vaccine phòng bệnh đậu mùa có thể làm giảm đến 85% nguy cơ mắc bệnh đậu mùa khỉ.

– Nâng cao ý thức phòng tránh dịch bệnh. Thường xuyên cập nhật các thông tin bệnh.

Tham khảo: vnvc.vn; vinmec.com; tamanhhospital.vn & trungtamytequan10.medinet.gov.vn

6. 6.Dịch vụ Quản lý, tổ chức khám sức khỏe doanh nghiệp

Insmart là đơn vị hàng đầu trong việc cung cấp dịch vụ Quản lý, Tổ chức khám sức khỏe doanh nghiệp tại Việt Nam. Với mục tiêu đảm bảo sự bền vững cho sức khỏe của doanh nghiệp và nhân viên, chúng tôi cam kết mang đến đầy đủ các tiện ích để hỗ trợ khách hàng trước, trong và sau khi khám, đảm bảo khách hàng nhận được sự chăm sóc tận tình và chu đáo xuyên suốt quá trình sử dụng dịch vụ.

Hơn 12 năm kinh nghiệm làm việc cùng các cơ sở y tế và sở hữu mạng lưới liên kết rộng khắp nhiều tỉnh thành, Insmart đã và đang cung cấp giải pháp Quản lý, Tổ chức khám sức khỏe chuyên nghiệp, thuận tiện và ưu việt nhất. Thông qua dịch vụ này, Chúng tôi mang đến các chương trình khám sức khỏe toàn diện, giúp tiết kiệm nhân lực trong bước đối soát và tổng hợp chi phí y tế, được hưởng mức giá ưu đãi cho các dịch vụ khám chữa bệnh chất lượng cao tại các cơ sở y tế, từ đó nâng cao trải nghiệm cho người lao động về chế độ phúc lợi tại công ty.

Quý Công ty, Doanh nghiệp đang có kế hoạch tổ chức chương trình khám sức khỏe định kỳ cho nhân viên vui lòng liên hệ với chúng tôi qua email: mkt@insmart.com.vn để được tư vấn tổ chức chương trình một cách chi tiết.

Fanpage: https://www.facebook.com/insmartvn/

LinkedIn: www.linkedin.com/company/insmart-vietnam

Website: www.insmart.com.vn 

[Phòng Marketing – Công ty Cổ phần Insmart]